Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), zihinde devamlı olarak takıntılı bir biçimde tekrar eden düşünceler (obsesyon) ve bu düşüncelerin yarattığı yoğun kaygı ve rahatsızlık duygusundan kurtulmak ve kişilerin rahatlamak için başvurduğu ritüel şeklinde devam eden davranışlarla (kompulsiyon) ortaya çıkan psikolojik bir durumdur.
Obsesyonlar;
- Bir düşünce,
- Bir imaj ya da
- Bir dürtü ile kendini gösterebilir.
Obsesyonlar her kişide farklı bir nitelik taşıyabilir. Bazılarında zorlayıcı tekrar eden düşünceler, bazılarında zihninde ısrarla geçen rahatsız edici görüntülerle bazılarında ise kendilerini engelleyemedikleri dürtülerle ortaya çıkar.
OKB baş etmesi oldukça güç bir rahatsızlıktır. Aynı zamanda bu kişilerin yakınları da bu hastalık sürecinde fazlasıyla etkilenebilmekte ve rahatsızlık duygularına kapılabilmektedirler. Çünkü obsesyonların OKB yaşayan kişilerde ortaya çıkardığı kaygı ve rahatsızlık duygusu öyle yoğundur ki kişi bu duygulardan kurtulmak için sürekli olarak kompulsiyon davranışları sergiler. Bu kompulsiyon davranışları çoğu zaman anlamsız içeriklerden oluştuğu için dış dünyadaki insanlar için de baş etmesi oldukça zor bir hal yaratmaktadır.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedenleri
İnsanların en çok merak ettiği sorulardan biri de Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) nedenleri nelerdir sorusudur:
- Biyolojik Faktörler: Eğer ailenizde bu durumu yaşayan kişiler varsa genetik olarak siz de daha yatkın olursunuz.
2. Çevresel faktörler:
- Aile ortamı
- Hastalık, kaza, yakın birinin kaybı, taciz gibi travmatik yaşantılar
- Hayatın işleyişini etkileyen değişiklikler
- İş ve okul hayatı ile ilgili sorunlar
- Çocukluk döneminde yaşanan travmalar (istismar vb.)
- Kişilik özellikleri: Titiz, kaygılı, mükemmeliyetçi, detaycı gibi kişilik özellikleri Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) yaşayan kişilerde daha fazla görülür.
Belirtileri:
Aşağıda en yaygın görülen belirtiler yer almaktadır:
- Kendisine ya da sevdiklerine mikrop, pislik, hastalık bulaşacağına ilişkin yoğun kaygı duyma,
- Günahkar olmaktan, dini açıdan kabul edilmeyecek davranışlar sergilemek ve bu nedenle cezalandırılacak olmaktan korkma,
- Hata yapmakla ilgili yoğun bir kaygı duyma,
- Her şeyi mükemmel yapmak ile ilgili yoğun kaygı duyma,
- Kendi yaptığı bir davranış sebebiyle başkasının zarar görme ihtimalinden korkma,
- Güvende hissedememe ve sürekli her şeyden kuşku duyma
Aşağıda yaygın olarak görülen kompulsiyonlar yer almaktadır:
- Mikrop, hastalık vb. şeylerden korunmak için sık sık ellerini yıkama ve sık sık duş alma,
- Mikrop bulaşma ihtimali olan yerlerden uzak durma, kimseye temas etmeme ya da bazı yerlere dokunmama,
- Bazı şeyleri biriktirme, istifleme,
- Bazı duaları ya da kelimeleri sürekli tekrar etme,
- Kapı kilidi, ocak, ütü, arabanın kilidi gibi yerleri sürekli olarak kontrol etme,
- Bazı davranışları ya da işleri belirli sayılara göre yapma vb.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Tedavisi
Terapi ve ilaç tedavisinin kombine bir şekilde kullanımı en çok işe yarayan yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Kişi ilaç yardımıyla kaygı ve rahatsızlık duygularından kurtulurken terapi sürecinde de kademeli maruz bırakma ve tepki önleme stratejilerini kullanarak, kompulsiyonlar ile çalışır ve kompulsiyonları hiyerarşik bir basamakta ilerleyerek yapmamayı dener. Hiyerarşide en üst basamağa gelindiğinde tedavi tamamlamaktadır.
Daha fazla bilgi almak için sitemizdeki diğer yazıları okuyabilirsiniz.